Bu bölüm öğretiden ziyade daha çok peygamberlik ve yoruma girecektir.
1) Markos 13:1-2 Tapınak Yıkılacak
1 İsa tapınaktan çıkarken öğrencilerinden biri O’na, “Öğretmenim” dedi, “Şu güzel taşlara, şu görkemli yapılara bak!”
2 İsa ona, “Bu büyük yapıları görüyor musun? Burada taş üstünde taş kalmayacak, hepsi yıkılacak!” dedi.
İsa tapınaktan çıkarken, öğrencilerden biri O’na güzel taşları ve yapıları işaret etti. İsa sürekli ruhsal öğretiler veriyordu ama dışarıdan güzel ve görkemli görünen şeyler öğrencilerin ilgisini daha çok çekiyordu. O zaman İsa o büyük yapıların paramparça olacağını söyledi. Yani o güzel ve görkemli görünen şeyler aslında sadece geçici olarak orada duruyordu. Bir gün gelecek ve artık orada olmayacaklardı ve onlara odaklanmanın bir anlamı yoktu.
Nitekim M.S. 70 yılında Roma ordusu Yeruşalim’i işgal etti. Birçok yorumcu bu işgali İsa’nın buradaki ayetinin gerçekleştiğini göstermek için kullanıyor. Bu doğru olabilir, ama birazdan göreceğiz ki İsa bu yıkım gerçekleşmeden önce meydana gelecek olan bazı başka olaylardan bahsediyor. Birlikte bakalım.
2) Markos 13:3-8 Sonun Başlangıcı
3-4 İsa, Zeytin Dağı’nda, tapınağın karşısında otururken Petrus, Yakup, Yuhanna ve Andreas özel olarak kendisine şunu sordular: “Söyle bize, bu dediklerin ne zaman olacak, bütün bunların gerçekleşmek üzere olduğunu gösteren belirti ne olacak?”
5 İsa onlara anlatmaya başladı: “Sakın kimse sizi saptırmasın” dedi. 6 “Birçokları, ‘Ben O’yum’ diyerek benim adımla gelip birçok kişiyi saptıracaklar. 7 Savaş gürültüleri, savaş haberleri duyunca korkmayın. Bunların olması gerek, ama bu daha son demek değildir. 8 Ulus ulusa, devlet devlete savaş açacak; yer yer depremler, kıtlıklar olacak. Bunlar, doğum sancılarının başlangıcıdır.
Öğrencilerden Petrus, Yakup, Yuhanna ve Andreas, özel olarak kendisine sordular. İsa’nın bahsettiği şeylerin yaklaşmakta olduğunu gösteren belirtilerin neler olacağını merak ettiler. Belki belirtileri önceden bilirsek o zamanın yaklaşmakta olduğunu anlayabiliriz ve ona göre önlem alabiliriz diye düşünmüş olabilirler.
Gördüğümüz gibi, İsa tapınağın ve mimarilerin yıkımından önce gerçekleşecek olan birçok olaydan bahsetti. İki konuda öğrencilerini uyardı.
İlki, birçok sahte Mesih’in geleceğini, bu sahte Mesih’lerin birçok kişiyi saptıracağını söyledi ve öğrencilerini sapmamaları için uyardı. Zaman zaman dünyanın çeşitli yerlerinden Mesih olduğunu iddia eden kişiler çıktığını duyarız.
İkinci uyarı ise, yeryüzünde savaşlar, depremler ve kıtlıklar olacak. Ancak bunlar sonun geldiği şeklinde yorumlanmamalı. Çünkü bu belirtiler son geldi demek değil, sonun sadece başlangıcını gösteren belirtiler olacak. İsa’nın deyimiyle, doğum sancılarının başlangıcı.
3) Markos 13:9-13 Öğrenciler Zulüm Görecek
9 “Ama siz kendinize dikkat edin! İnsanlar sizi mahkemelere verecek, havralarda dövecekler. Benden ötürü valilerin, kralların önüne çıkarılacak, böylece onlara tanıklık edeceksiniz. 10 Ne var ki, önce Müjde’nin bütün uluslara duyurulması gerekir. 11 Sizi tutuklayıp mahkemeye verdiklerinde, ‘Ne söyleyeceğiz?’ diye önceden kaygılanmayın. O anda size ne esinlenirse onu söyleyin. Çünkü konuşan siz değil, Kutsal Ruh olacak. 12 Kardeş kardeşi, baba çocuğunu ölüme teslim edecek. Çocuklar anne babalarına başkaldırıp onları öldürtecek. 13 Benim adımdan ötürü herkes sizden nefret edecek. Ama sonuna kadar dayanan kurtulacaktır.
Sonun yaklaştığını gösteren başka bir belirti, İsa Mesih’e tanıklık edecek olan kişilerin, çeşitli zulüm ve baskılarla karşılaşmaları olacak. Bu baskılar müjdenin duyurulmasına yarayacak. Ancak öğrencilerin ne söyleyecekleri konusunda kaygılanmaları gerekmeyecek. Çünkü İsa’nın verdiği vaade göre, söyleyecekleri o anda kendilerine Kutsal Ruh aracılığıyla esinlenecek. Aile içinde bile üyeler birbirlerini ispiyon edecekler. Ama sonuna kadar dayanan kurtulacak.
Birkaç noktaya dikkat etmemiz yerinde olur. İlki, tanıklık eden imanlıların sıkıntı çekecek olmaları tarihin her dönemi için geçerli olsa da, unutmayalım ki İsa burada daha belirli bir zaman ve o zamanda yaşayacak olan insanlar için konuşuyor.
İkinci olarak, bu metindeki “önce Müjde’nin bütün uluslara duyurulması gerekir” ifadesi, birçok yorumcu tarafından, dünyanın sonu gelmeden önce tüm dünya müjdeyi duyacak şeklinde yorumlanıyor. Yani dünyada henüz müjdeyi duymayan insanlar olduğu için sonun başlamayacağını söylüyorlar. Bu doğru olabilir. Ancak Rab dilerse önümüzdeki hafta bakacağız, İsa orada o zamanı Baba’dan başka kimse bilemez diyor, o gün ansızın gelecek diyor. Kısacası daha Müjde’yi duymayanlar var diye, İsa’nın gelişi yakın değil anlamı da çıkartmayalım. O an her an olabilir.
Üçüncüsü, imanlılara gerektiğinde aracılığıyla konuşabilmeleri için Kutsal Ruh vaat ediliyor ama bu, bugün bizlerin vaazlarını hazırlarken ya da müjdelemeye gitmeden önce, önceden hazırlanmamıza gerek olmadığı anlamına gelmiyor. Bu vaat vaizler için değil, Mesih’e tanıklık uğruna zulüm görecek olan kişiler için geçerlidir.
Dördüncü ve sonuncusu ise, son ayetteki sonuna kadar dayananın kurtulacağını söyleyen ayet hakkındadır. Bu ifade, sıkıntı çeken imanlıların sonuna kadar dayandığı için kurtulacakları anlamına gelmiyor. Çünkü kurtuluş sadece Mesih’e iman etmekle mümkün olabilir. Aynı zamanda bu ifade, sonuna kadar dayanan kişilerin fiziksel ölümden kurtulacakları anlamına da gelmiyor. Vahiy bölümünde ve başka bölümlerde, tanıklıkları ölümle sonuçlanan imanlılar olduğunu görüyoruz. O zaman diyebiliriz ki, gerçek anlamda kurtulacak olan ruhlar, sonuna kadar dayananlar olacaktır.
4) Markos 13:14-23 Büyük Sıkıntı
14 “Yıkıcı iğrenç şeyin, bulunmaması gereken yerde dikildiğini gördüğünüz zaman –okuyan anlasın– Yahudiye’de bulunanlar dağlara kaçsın. 15 Damda olan, evinden bir şey almak için aşağı inmesin, içeri girmesin. 16 Tarlada olan, abasını almak için geri dönmesin. 17 O günlerde gebe olan, çocuk emziren kadınların vay haline! 18 Dua edin ki, kaçışınız kışa rastlamasın. 19 Çünkü o günlerde öyle bir sıkıntı olacak ki, Tanrı’nın var ettiği yaratılışın başlangıcından bu yana böylesi olmamış, bundan sonra da olmayacaktır. 20 Rab o günleri kısaltmamış olsaydı, hiç kimse kurtulamazdı. Ama Rab, seçilmiş olanlar, kendi seçtiği kişiler uğruna o günleri kısaltmıştır. 21 Eğer o zaman biri size, ‘İşte Mesih burada’, ya da, ‘İşte şurada’ derse, inanmayın. 22 Çünkü sahte mesihler, sahte peygamberler türeyecek; bunlar, belirtiler ve harikalar yapacaklar. Öyle ki, ellerinden gelse seçilmiş olanları saptıracaklar. 23 Ama siz dikkatli olun. İşte size her şeyi önceden söylüyorum.”
“Yıkıcı iğrenç şey” Daniel kitabından geliyor. Ayrıntılı bilgi için Daniel 9,10,11,12 bölümlerini okuyabilirsiniz. Özetle, gelecek zamanda bir önderin Yeruşalim’deki tapınağa büyük ve iğrenç bir put yerleştireceği ve tüm insanları o puta tapmaya zorlayacağı söyleniyor. O puta tapmayı reddedenlerin ise öldürüleceği belirtiliyor. Şimdi burada İsa, Daniel’in de bahsettiği aynı şeyden bahsediyor.
İsa’nın önerisi, o dönemde yaşayacak olanlar bunun olduğunu gördüğünde, kaçsınlar. Arkalarına bile bakmadan. Çünkü bu öyle bir sıkıntı olacak ki, yaratılışın ilk gününden beri öylesine bir sıkıntı görülmemiş olacak. İşte bu zamana “Büyük Sıkıntı” deniyor. Hamdolsun ki Rab, kendi seçtiği kişiler uğruna o günleri kısaltmış. Kısaltmamış olsaydı kimse kurtulamazdı diyor.
Ardından İsa yine sahte mesihlere karşı öğrencilerini uyarıyor. Orada, burada derlerse inanmayın diyor. Sahte mesihler ve peygamberler belirecek, onlar belirtiler ve harikalar bile yapacaklar. Seçilmiş olanları bile saptırmayı deneyecekler ama bunu başaramayacaklar. İnsanlar sıkıntıdan ve çaresizlikten bir ümit arayışında olacağı için bu kişilere inanacaklar ama imanlılar Mesih’in gelişinin sessizce olmayacağını biliyor olacaklar. Her mucizenin Tanrı’dan gelmeyeceğini de biliyor olacaklar.
Bugün üzerinde düşüneceğimiz bölüm, zaman nedeniyle burada sona eriyor. Ama aslında Markos 13. bölüm, kendi içinde bir bütündür. Bu vaaz 2 kısımdan oluşuyor ve bugünkü kısım sadece 1. kısmıydı. Şimdi ara veriyoruz. Rab dilerse önümüzdeki hafta 2. kısmına bakıp bu vaazı tamamlayacağız.
Ama kapatmadan önce, önümüzdeki haftanın vaazıyla ilgili bir “spoiler” vermeliyiz. Bugünkü vaazdan ne anlamalıyız? Bugün baktığımız kısmın son ayetinde İsa şöyle diyor: 23 “Ama siz dikkatli olun. İşte size her şeyi önceden söylüyorum.” Yani öğrencilerini dikkatli olmaları konusunda uyarmak için onlara her şeyi önceden söylüyor.Bir sonraki bölümde İsa tekrar gelişini anlatıyor. Ondan sonraki son alt başlıktaysa o zamanı Baba’dan başka kimsenin bilemeyeceğini söylüyor. Yani Tanrı bize Markos 13 aracılığıyla şu 3 noktayı anlatıyor:
Son iki maddeye haftaya detaylı bakmayı umuyorum.
Rab her birimizi ve kilisesini bereketlesin.
